23 günlük görevini tamamlayarak Çin’e dönen Chang’e-5 dünyadan büyük ilgi görmeye devam ediyor. 44 yıl sonra aydan örnekleri dünyaya getiren Chang’e-5’in dönüşü için düzenlenen basın toplantısında konuşan Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA) Başkan Yardımcısı Wu Yanhua, Ay numunelerinin aynı azim ve görüşe sahip kurumlar ve bilim insanlarıyla paylaşmak istediklerini ifade etti.
Wu Yanhua, Reuters muhabirinin numunelerin NASA ile paylaşılıp paylaşılmayacağına dair bir sorusuna Dış Uzay Anlaşması’na göre uzay kaynaklarının insanlığın ortak serveti olduğunu ve bu anlaşma uyarınca hareket edeceklerini vurguladı. İlgili keşif verileri dâhil olmak üzere Ay örneklerini aynı azim ve görüşe sahip olan kurumlar ve bilim insanlarıyla paylaşmak istediklerini dile getiren Wu Yanhua, “Ancak maalesef 2011’de ABD Kongresi NASA gibi resmi kurumların uzay konusunda Çin’le işbirliği yapmasını kısıtlamak için Wolf Maddesi’ni onayladı” dedi.
Wu Yanhua, iş birliği konusunun ABD yönetiminin politikalarına bağlı olduğunu ve ister Amerikan devlet kurumları ve kuruluşları, ister bilim insanları ve mühendislerle eşit, ortak kazanca ve yarara ve barışçıl kullanıma dayalı ilkelerde samimi ve dostane işbirliği yapmaya hazır olduklarını kaydetti. Öte yandan, Chang’e-5’in dönüşünün ardından Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Twitter hesabında “Eve hoş geldin Chang'e-5!” mesajını paylaştı ve Çin’in Ay keşif misyonunun önemine vurgu yaptı. NASA ise Twitter’da Amerikan Artemis projesiyle ilgili bir video paylaşmayı tercih etti. NASA hesabının paylaşımında şöyle denildi: “Artemis projesinin astronotları, insanlığın Ay'a giden yolunu açacak!”
Wu Yanhua, dün düzenlenen basın toplantısında ayrıca, Change-5 keşif aracının Ay'dan getirdiği toprak ve kaya örneklerinin Çin Ulusal Müzesi’nde halka sergileneceğini de söyledi.
Numuneler sayesinde temel olarak Ay’ın kökeni ve jeolojik evrimini anlamak için bilimsel araştırma yapılacağını dile getiren Wu, uluslararası iş birliği sözleşmelerine göre, yakında Ay numuneleri için veri yönetmeliğini yayınlayacaklarını ve bilgileri paylaşacaklarını belirtti.
Wu Yanhua, bazı örneklerin ulusal hediye olarak kabul edileceğini ve Birleşmiş Milletler (BM) Uzay İşleri Ofisi’nin (UNOOSA) başvuru gönderdiğini ifade etti.
Kaynak Çin Uluslararası Radyosu
Hibya Haber Ajansı
