Ticaret Bakanlığı’nın GTS (genel ticaret sistemi) kapsamında açıkladığı öncü Mayıs ayı dış ticaret verilerine göre; geçen yılın aynı ayına göre ihracat %65,5 artarak 16,48 milyar USD’ye yükselirken, ithalat ise aynı dönemde %54,02 artarak 20,63 milyar USD olarak gerçekleşti. Bu kapsamda dış ticaret açığı Mayıs döneminde %20,74 artarak 4,15 milyar USD oldu.
Mayıs ayında içerisinde en çok ihracat yaptığımız ülke Almanya olurken, onu ABD, İngiltere ve İtalya takip etmektedir. İthalat kalemlerinde; Mayıs 2021’de ilk sırayı Çin alırken, onu Rusya, Almanya ve ABD izlemiştir. Mal gruplarına bakıldığında, yatırım, ham madde ve tüketim mallarının tamamının ihracatında Mayıs ayında baz etkisinden kaynaklı güçlü artışlar gerçekleşmiştir. İthalatın tüm kategorilerde (yatırım, tüketim, hammadde) yine benzer şekilde baz etkili güçlü artış gerçekleştirdiği görülmektedir.
GTS’ye Göre Aylara Göre Dış Ticaret Verileri… Kaynak: Ticaret Bakanlığı, Bloomberg
İhracat üzerinde, Covid-19 salgınının en kötü tahribat etkilerinin görüldüğü dönemi içine alan Mayıs 2020’ye göre güçlü baz etkisi, aynı zamanda da dış ekonomilerdeki güçlü toparlanma etkisi destekleyici olmayı sürdürüyor. Bu kapsamda da Nisan ayında artışa temel oluşturan etmenlerin aynıları, Mayıs ayı için de geçerli olmuştur. Benzer etkiler, özellikle baz etkisi nötrlense bile ana ihracat pazarlarımızdaki ekonomik gelişmelerin dış talebi yükseltmesinden olumlu etkilenecektir.
İthalat tarafında; geçen yılki artışın başlıca sebebi olan altın ithalatı etkisinin yokluğuna rağmen hammadde ve enerji fiyatlarındaki artışın fiyat etkisi artışa neden olmaktadır. İlerleyen süreçte, finansal koşulların sıkılığı kaynaklı tüketim talebi limitlenmesi bir miktar ithalat artışını sınırlayabilir. Buna rağmen, özellikle ithalat miktarı anlamında fazla esneklik göstermemesi beklenen ara malı tarafında artan maliyetlerin faturayı artırmasını bekleriz. Diğer taraftan, en çok ithalat yapılan fasıllar içerisinde mineral yakıtlar, makine ve teçhizat, demir-çelik kalemlerinin başı çekmesi üretime dönüşüm potansiyeli açısından olumlu olarak değerlendirilebilir.
Yılın ilk 5 ayında geçen yıla göre düzelme trendi gösteren dış ticaret açığının, güçlenen ihracattan kaynaklı olarak iyileşme yönünde ilerlemeye devam etmesi cari açığı da düşürücü etkisi bakımından önemlidir. Buna karşılık, hizmet dengesi tarafında belirleyici bir unsur olarak takip edeceğimiz seyahat kalemi açısından bu yıl turizmin yapacağı katkı önemli bir noktada bulunuyor. Mevcut kısıtlamaların devam etmesi, kayıp potansiyelini canlı tutarken aşılama kapsamında sağlayacağımız normalleşmenin başarısı yurtdışı ülkelerin kısıtlama kurallarını ülkemiz için gevşetmesi anlamında önemlidir.
Kaynak Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı
