Amerikan tarihinde örneği yaşanmamış Kongre binası işgali gibi siyasi şiddet olaylarından sonra, Trump için yeni bir azil süreci başlayacağa benziyor. Demokratların, 2019 sonunda başarısız olan “azil” girişiminden sonra görev süresinin bitimine günler kala Trump için bu konuda ciddi girişimleri söz konusu… Bundan önceki azil girişiminde Demokrat çoğunluktaki Temsilciler Meclisi, Trump’ı görevden almış; Cumhuriyetçi çoğunluktaki Senato ise Trump’ı mahkumiyetten kurtarmıştı. Başkan’ın görevden alınabilmesi için Senato’nun 2/3’sinin oyu gerekiyor. Trump, Temsilciler Meclisi’nde görevden alınsa bile Cumhuriyetçilerin yarısını oluşturduğu Senato’da gerekli oy sayısına ulaşılması mümkün görünmüyor.
20 Ocak’ta zaten Trump’ın görevi Biden’a devredeceği düşünüldüğünde; bu azil soruşturmasının önemi Trump’ın görev süresini birkaç gün kısaltmak değil, daha çok olası bir 2024 adaylığının önünü kapatmak. Zaten Cumhuriyetçilerin 20 Ocak’tan önce bir karar çıkmaması için süreci yeterince yavaşlatacak kadar Kongre’de gücü bulunuyor. Trump’ın, daha önceden girmeyi düşündüğünü söylediği, 2024 seçimlerinde adaylık statüsü ise azil soruşturmasının ilerlemesine göre değişiklik gösterebilir. Eğer 20 Ocak’tan önce Kongre’de azil oylaması yapılırsa Trump, ABD tarihinde ikinci defa Temsilciler Meclisi tarafından görevden alınan ilk başkan olacak. Ancak dediğimiz gibi, bu gerçekleşse bile Trump’ın mahkum edilip başkanlıktan alınması için Senato’da 2/3 çoğunluk yakalanması gerekecek. Bu Kongre aritmetiği ile, Trump’a karşı Cumhuriyetçi Senatörler olsa bile bu zor görünüyor. Dolayısıyla soruşturmanın sonuçlanması 20 Ocak’a muhtemelen yetişmez ve Trump normal tarihte görevi devreder görünüyor.
20 Ocak sonrasında sonuçlanacak bir mahkumiyet konusunda ise; ABD yasaları buna izin veriyor. Ancak bu şu ana kadar herhangi bir ABD başkanı için uygulanmış değil. Yakın ABD tarihinde görevde olduğu dönemde azil sürecinin işlediği Nixon (azil süreci başlamadan istifa etti) ve Clinton (Senato oylamasını kazandı) gibi örnekler var ama görevden ayrıldıktan sonra “görevden alınan” bir örnek yok. Dolayısıyla, duruma emsal oluşturan bir vaka elimizde yok. Ancak 20 Ocak’a kadar “impeachment” olamıyorsa Demokratların bu yolu da izlemesi olası, çünkü olay Trump’ın görev süresini birkaç gün kısaltmaktan ziyade 2024’te aday olmasını engellemek.
Trump, eğer 2024’te aday olursa “arka arka olmayan ikinci dönem” için başkanlık kovalıyor olacak. ABD tarihinde bunu yapabilen tek kişi, 22. ve 24. Başkan olan Grover Cleveland (1885–1889 ve 1893–1897). Herbet Hoover da 1929 – 1933 arasında Başkanlık yapmış, 1932 seçimlerinde FDR’a yenilmiş; sonra 1936 ve 1940’ta yeniden şansını denemiş ancak Cumhuriyetçi partinin adayı olmayı başaramamıştı. Trump’ın kamuoyu nezdinde yaşadığı son popülarite kaybından sonra yeniden Başkan seçilebilmesi çok da mümkün gözükmüyor. Aralık ayında yapılan bir Gallup anketi, Trump'ın bir bütün olarak ülke arasında pek popüler olmasa da Cumhuriyetçiler arasında %87'lik bir onay notuna sahip olduğunu gösteriyor. Quinnipiac Üniversitesi tarafından yapılan bir başka Aralık anketi de, Cumhuriyetçilerin %77'sinin, Trump'ın seçim sahtekarlığı nedeniyle Biden'a kaybettiği yalanına inandığını ortaya çıkardı. Ki Trump, seçim sahtekarlığı söylemini destekçileri Kongre’nin altını üstüne getirirken bile tekrarladı.
Biden’ın da ilerleyen yaşından dolayı bir “geçiş” başkanı olacağı, muhtemelen Kamala Harris’in sonraki iki dönem için hazırlanacağı söyleniyor. Eğer Biden 2024’e girmezse, Johnson’dan sonra ikinci defa seçime girmeyen ilk ABD başkanı (JFK suikastının ardından göreve gelmiş, 1964’te Başkan seçilmiş, ön seçimlerde yenilince 1968’de aday olmamıştı) olacak. Ondan önce de Rutherford Hayes 1880’de ikinci dönemi için aday olmamış.
Kaynak Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı
