BDDK, salgın sırasında bankaları desteklemek için daha önce alınan önlemleri Haziran 2021 sonuna kadar uzattığını açıkladı. BDDK web sitesinde yapılan açıklamaya göre, uzatılan hafifletme önlemleri arasında kredi riski hesaplaması, menkul kıymetlerin değerlemesi, kötü kredi sınıflandırmaları ve faktoring ve leasing firmaları için olan maddeler yer alıyor.
Buna göre;
· Sermaye yeterliliğinin ölçülmesinde kredi riskine esas tutar hesaplamasında döviz kuru olarak Merkez Bankası alış kurunun son 252 günkü ortalaması alınabilecek.
· Kredilerin takibe düşme süresini 90 günden 180 güne çıkaran uygulama Haziran’a kadar uzatıldı. Düzenleme ihtiyaç kredilerinin yanı sıra taşıt, konut ve tüketici kredileri ile tüm ticari kredileri kapsıyor.
· Kredilerin donuk alacak sınıflandırılması için öngörülen 90 gün gecikme süresinin, 180 gün olarak uygulanmasına ve 90 günlük gecikmeye rağmen İkinci Grupta sınıflandırılmaya devam olunan krediler için ayrılacak karşılıkların, bankaların TFRS 9 kapsamında beklenen kredi zararının hesaplanmasında kullandıkları kendi risk modellerine göre ayırmalarına devam edilecek.
· Birinci Grupta izlenen krediler için 90 gün olarak uygulanmasına ve 30 günlük gecikmeye rağmen Birinci Grupta sınıflandırılmaya devam olunan krediler için ayrılacak karşılıkların, bankaların TFRS 9 kapsamında beklenen kredi zararının hesaplanmasında kullandıkları kendi risk modellerine göre ayrılmasına devam edilecek.
· BDDK, emtia ve gayrimenkullerin edinim tarihinden itibaren 3 yıl içinde elden çıkarılması zorunluluğunun uygulanmamasına karar verdi.
· Kart borçlarını öteledikleri süre boyunca bankaların asgari tutar da dahil olmak üzere alacaklarını talep etmeyerek ödemesiz dönem tanımlayabilme uygulaması da 30 Haziran 2021'e kadar sürecek.
· BDDK ayrıca, ayrı bir açıklamaya göre, bazı döviz ve altın işlemlerinin gerçekleştirilmesini bir günlük geciktiren önceki düzenlemeleri de iptal etti.
Önce; döviz ve altın işlemlerindeki valör uygulamasının kaldırılmasından bahsedelim. Daha önce getirilmiş olan, gerçek kişilerin 100 bin USD üzerinde döviz ve altın alımlarında uygulanan T+1 kuralı kaldırıldı. Bundan önce, 100 bin USD üzeri döviz ve altın alımlarında para, ilgili hesaba aynı gün içinde değil, bir gün sonrasında geçebiliyordu. Bu uygulamanın kaldırılması ile beraber, ilgili kambiyo işlemlerinde para ilgili hesaba aynı gün içinde aktarılacak. Eski uygulamada, gerçek kişilerin yüksek tutarda döviz ve altın alımlarının kısıtlanması amaçlanıyordu. Döviz piyasasının serbestleşmesi anlamında olumlu yönde bir normalleşme adımı olarak değerlendiriyoruz.
BDDK, bankaların kötü alacaklarına yönelik olarak kredilerin takibe düşme süresini 90 günden 180 güne çıkaran uygulamayı uzatıyor. Bankalar şu anda yüksek oranda sorunlu alacak yönetmek durumunda. Covid-19 nedeniyle zorlu bir süreçten geçen bireyseller ve firmalar, azalan gelir, tahsilat sorunları, ekonomide azalan talep gibi etmenler nedeniyle sıkıntı yaşıyorlar ve banka borçlarını da ödemekte zorlanıyorlar. Kredilerin takibe alınma süresinin yukarıya çekilmesi şu anda sorunlu krediler ve grup 2 kredilerde sabit bir eğilim sağlıyor ve bu krediler hala banka bilançolarında yönetiliyorlar. Ekonomik aktivitenin hızlandığı 3Ç20 döneminde, yüksek oranda kredi büyümesi de teşvik edilmişti. Bunda düşük kalan faizler kadar, bankaları kredi vermeye yönelten başta aktif rasyosu ve zorunlu karşılık nemalandırması kriterleri gibi etmenler de etkili olmuştu. Bu durum özellikle ticari bankaların 3Ç20 finansallarında artan karşılık oranları ve serbest karşılık tutarları nedeniyle yüksek seviyede karşılık giderleri yazılmasına neden oldu. TGA’lar sektör açısından sorun teşkil ediyor, ancak mevcut finansal sıkılaşma döneminde artan faizlerin ve bankalara yönelik düzenlemelerin normalleştirilmesinin etkisi, bankaları biraz rahatlatır ve kendi risk değerlendirmelerini yapmaları için ellerini kuvvetlendirir. Bankalar, TGA’ları bilançolarında yönetmeye devam edecekleri gibi bunları tahsil etmeye çalışmaya da devam edecekler. Kötü alacakların bilançolarda yüzdürülmeye devam edilmesi ise, aynı zamanda zombi şirketlerin de yaşatılması durumunu ortaya çıkarıyor.
Kaynak Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı
