Ticaret Bakanlığı’nın GTS (genel ticaret sistemi) kapsamında açıkladığı öncü Temmuz ayı dış ticaret verilerine göre; geçen yılın aynı ayına göre ihracat %10,2 artarak 16,41 milyar USD’ye yükselirken, ithalat ise aynı dönemde %17 artarak 20,72 milyar USD olarak gerçekleşti. Bu kapsamda dış ticaret açığı Temmuz döneminde %52,42 artarak 4,31 milyar USD oldu.
Temmuz ayında içerisinde en çok ihracat yaptığımız ülke Almanya olurken, onu ABD, İngiltere ve İtalya takip etmektedir. İthalat kalemlerinde; Temmuz 2021’de ilk sırayı Çin alırken, onu Rusya, Almanya ve ABD izlemiştir. Mal gruplarına bakıldığında, ham madde (ara mallar) ihracatında geçen seneye göre çift haneli artış görülürken, yatırım (sermaye) ve tüketim mallarında fazla değişim meydana gelmemiştir. İthalat tarafında ise ham madde kategorisinde görülen %25,9 artışa karşılık, tüketim malları %14,6 gerilemiş, yatırım mallarında ise fazla değişim görülmemiştir.
GTS’ye Göre Aylara Göre Dış Ticaret Verileri… Kaynak: Ticaret Bakanlığı, Bloomberg
Hem iç ekonomide, hem de yurtdışında görülen talep artışı bizim dış ticaretimize de ihracat ve ithalatta artış olarak yansımaktadır. Buna karşılık; ihracat artışının dış talepteki güçlü seyre ve daha zayıf TRY’ye rağmen önceki aylara göre daha düşük ivmeyle arttığı görülmektedir. İthalatın daha yüksek oranda artması çerçevesinde dış ticaret açığında görülen artış, ilerleyen aylarda da talep ve fiyat etkisinden dolayı daha fazla ithalat momentumu, dolayısıyla daha fazla dış ticaret açığı olarak yansıma bulabilir. Fasıl verilerine göre ithalat incelendiğinde; altın ithalatı geçen yıla göre belirleyici özelliğini kaybetse de manşet ithalat rakamlarında enerji ve emtia grubunun ağırlık olarak öne çıktığı görülmektedir. Temmuz ayı ithalat rakamlarında da ilk iki fasıl mineral yakıtlar, mineral yağlar (enerji) ile demir-çelik olmuştur. Diğer yandan, enerji hariç bırakıldığında Ocak – Temmuz döneminde ihracatın ithalatı karşılama oranı %94,3 seviyesine kadar yükselmektedir. Bu oran, enerji hesaba katıldığında manşet ithalat için ilk 7 aylık dönemde %82,7 olarak gerçekleşmiştir.
Cari işlemler dengesi projeksiyonları açısından baktığımız zaman ise; turizm kaynaklı seyahat gelirlerinden gelmesi beklenen olumlu katkı ile dönemsel cari fazla beklentilerinin öne çıktığını görmekteyiz. Covid-19 kısıtlamalarının ve seyahat yasaklarının gevşetilmesinin akabinde turizm sezonunda yaşanan doluluk, bu bağlamda hizmet gelirlerinin cari işlemler dengesinde kuvvetli bacak olmasını sağlayacaktır. Turizmin sezon etkisinin ortadan kalkmasının ardından ise, belirleyici olan unsur dış ticaret dengesi olacaktır. İhracat, dış talepteki toparlanma ile olumlu seyretmiş olsa da gerek artış oranındaki ivme kaybı, gerekse de enerji fiyatlarının ithalat faturasına yüksek yansıması çerçevesinde bu kalemde artış riski söz konusudur.
Kaynak: Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı
