Türkiye’de ekonomik güven endeksi Aralık ayında azalarak 86,4 seviyesine geriledi. Endeksteki düşüş; hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörü güven endekslerindeki düşüşlerden kaynaklandı. Aralık döneminde hizmet sektörü güven endeksi 70,4 değerine gerilerken, perakende ticaret sektörü güven endeksi 87,6 ve inşaat sektörü güven endeksi 73,3 değerini aldı. Tüketici güven endeksi 80,1 seviyesinde değişmezken; endekse pozitif etki eden reel kesim güven endeksi 110,4 değerine yükseldi.
Ekonomik güven endeksi… Kaynak: Bloomberg, TÜİK
Mart ve Nisan dönemlerinde Covid-19 salgını nedeni ile dip yapan ekonomik faaliyetten sonra, Haziran ayının başından itibaren kademeli gevşetilen tedbirlerle gerçekleştirilen ekonomik açılmalar sonraki aylarda gerçekleşen toparlanmayı açıklamaktadır. Bu dönemde sektörel güven endekslerinde de, ekonomik faaliyet artışının getirdiği iyimserlikle artış görmüştük. Alt endekslerdeki pozitif hareketle Ekim ayına kadar aralıksız yükselen ekonomik güven endeksi, ekonomide hissedilen yavaşlama etkisi ve artan vakaların kısıtlama tedbirlerini geri getirmesi gibi etkilerle biraz gerilemiştir. Bu kapsamda Kasım ayında 92,8 seviyesinden 89,5 seviyesine gerileyen ekonomik güven endeksi, Aralık ayında da ikinci ay üst üste gerileyerek 86,4 değerini almıştır.
Sektörel kırılımları açıklayacak olursak; en sert daralmayı gösteren hizmet sektörü güven endeksinin Covid kısıtlamalarından etkilendiği görülmektedir. Salgın önlemleri kapsamında restoran, cafe ve barların kapatılması, sokağa çıkma kısıtlamaları gibi tedbirler en büyük daralmayı hizmet sektörünün yaşamasına neden olmuştur. Covid önlemlerinin ekonomiye etkisi, öncelikli olarak hizmet sektöründe faaliyet, kapasite ve istihdam anlamında etkisini göstermektedir. Perakende ticaret sektörü de Aralık ayında daralma yaşarken, mağaza satışlarındaki daralmayı online satışların büyük oranda kompanse edecek olması itibariyle buradaki etki daha hafif hissedilecektir. Covid önlemleri nedeniyle sınırlanan sosyal yaşam ve olası kapanmalar AVM ve mağazacılık tarafını olumsuz etkiliyor; ancak temel tüketimde artan birikimli talep ve online alışverişlerin artışının etkisini de perakende ticarette görüyoruz. İnşaat sektöründe de sıkılaşan finansal koşullar ve buna bağlı olarak konut kredisi faizlerinin etkisi görülmektedir.
Reel kesim güven endeksi açısından ise; Finansal koşulların sıkılaşması ile talebin sınırlanması, aynı zamanda tekrar artışa geçen Covid vakalarına rağmen imalat sanayiinde büyüme etkilerinin 4Ç20 döneminde de hissedildiği gözlemlenmektedir. Buna karşın, kısıtlama önlemlerinin genel ekonomik faaliyeti yavaşlatıcı etkisinin görülme olasılığı hala devam etmektedir. Aşılamanın etkili olmasına dair beklentiler üretim ve sipariş tarafını canlı tutarken, enflasyondaki artış eğilimi mamul fiyatları tarafına yukarı yönlü etki etmektedir.
Kaynak Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı
