İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) ve IHS Markit’in açıkladığı verilere göre; Temmuz ayında imalat PMI 51,3 seviyesinden 54 seviyesine yükseldi. Mayıs ayında kapanma etkisinden sonra, daralma bölgesine geçen imalat sektörünün Haziran’da yeniden büyüme bölgesine geçmesinden sonra Temmuz ayında açılma etkisiyle ivmeyi artırdığı ve Ocak ayından beri en güçlü seviyelerde gerçekleştiği görülmektedir. Covid-19 kısıtlamalarının söz konusu dönemde gevşetilmesi, imalat sektöründe de talep ve üretim eğilimlerini olumlu etkilemiştir. 

PMI verisinin ayrıntılarına bakacak olursak; kısıtlamaların gevşetilmesine bağlı olarak üretim 9 ayın en güçlü artışını kaydetti. Covid-19 kısıtlamalarının gevşetilmesine paralel şekilde müşteri talebinde de iyileşme gözlemlenirken, yeni siparişler Ağustos 2020’den sonraki en iyi seviyelerde gerçekleşti. Uluslararası talepteki güçlenme de yine ihracat siparişlerindeki artış eğilimini açıklamaktadır. Buna karşılık, yeni siparişlerdeki hızlı artış her ne kadar firmaların üretim hızları da artsa da yine de kapasite üzerinde bir miktar baskı oluşturmuştur. Firmalar, birikmiş işlere yönelik talebi karşılayabilmek adına istihdamlarını ve satın almalarını güçlendirdiğinden dolayı ilgili alt kalemlerde de artış görülmektedir.

Diğer ayrıntılarda ise, özellikle uluslararası mal tedariklerinde yaşanan sıkıntılar ve arz sıkışıklığının devam etmesinden dolayı konteyner yüklemeleri ve teslimat sürelerinin uzadığı ve sevkiyatlar üzerinden gelen maliyet etkisinin devam ettiği görülmektedir. Bu durum, küresel imalat sektöründeki üretim kapasiteleri açısından da soğuma riski teşkil etmektedir. Tabii mevcut durum, fiyat baskılarını artırmasından dolayı enflasyona da katkı sunmaktadır. Girdi elde etmenin zorluğundan dolayı artan maliyet etkisi, sektördeki fiyat artışlarının ana temelini oluşturmakla beraber; TRY’nin değer kaybı da hammadde maliyetlerine ek bir etkide bulunmaktadır. Enflasyonun önümüzdeki dönemlerde de ivmesi bu iki ana bileşene bağlı olacaktır.

 

PMI Üretim Endeksi… Kaynak: TÜİK, İstanbul Sanayi Odası, IHS Markit, Bloomberg

Sektör firmalarının kapanma etkilerinden hızlı bir faaliyet artışı ile geri dönmesi, iş yapma kapasitelerinin güçlü kalmasıyla alakalı bir durum olmasından mütevellit olumlu bir gösterge. Söz konusu durum, genel ekonomik büyümeye de imalat sanayi bacağından gelecek katkının olumlu olacağını göstermektedir. Dış talepteki olumlu seyir de, sektörün yeni siparişlerdeki büyümesinin güçlü seyretmesini sağlamaktadır. Diğer yandan, enflasyon baskısı itibariyle ve küresel girdi maliyetlerinde de gerek sevkiyat gerekse de arz kaynaklı sıkıntılar fiyatlardaki artış ivmesini devam ettirmektedir. Güncel olarak; koronavirüs varyantlarına bağlı olarak global çapta artan vakalar ile yurtiçinde de benzer şekilde artış eğiliminin öne çıkması faaliyet planlamaları bakımından belirsizlik yaratabilir. Bu nedenle, mevcut resme yönelik aşağı yönlü çekince de koymak durumundayız.

Büyüme ivmesine yönelik olarak, özellikle 2Ç21 dönemindeki baz etkili kaynaklı güçlü oranın zincirlenmiş hacim endeksi kanalıyla yıllık genel büyümeyi yukarı çekeceğini ve 3Ç21’de de açılma kaynaklı makro ve sektörel göstergelerdeki güçlenmenin dönemsel büyümeye olumlu etki edeceğini düşünürüz. 2021 büyümesi için %7 oranını tahmin etmekle beraber, büyüme ile enflasyonun iç içe olacağı bir resmin bu yıl için geçerli olmasını öngörürüz. Kur ve girdi maliyetlerinden kaynaklı enflasyon etkilerinin besleyici olmaya devam etmesi çerçevesinde, yılın son çeyreğine kadar artış ivmesini korumasını beklediğimiz enflasyonda Temmuz ayında da artış bekliyoruz. Bugün yayınlayacağımız Temmuz ayı enflasyonu ön izleme raporunda daha ayrıntılı değinecek olmakla birlikte, beklentimiz aylık bazda %1,4 ve yıllık bazda %18,5 artış yönündedir.

Hibya Haber Ajansı