Stagflasyon… Enflasyon, büyük ekonomiler ve para politikası perspektifleri açısından artık kanıksanmış durum. Temel politika yaratma sorunu ise, hangi sorunun öncelikli olması gerektiği konusunda çıkıyor. Çünkü, enflasyon ile durgunluğun iç içe geçtiği stagflasyon olgusu ekonomileri önümüzdeki dönemde zorlayacak görünüyor. Piyasalar, böylesine bir ortamda Fed’in piyasayı getireceği noktanın ekonomiye etkilerini analiz etme aşamasında. Fed’in enflasyona müdahalelerinin hedef patikayla uyumu ve ekonomik toparlanma olgusuna yansımaları temel ilgilendiğimiz konu. Son jeopolitik kriz ise büyüme ve enflasyon dengelerini tamamen riske atmış durumda.
ABD 5 -10 yıllık tahvil faiz spreadi gelişimi… Kaynak: Bloomberg
Enflasyonist ortamda sıkılaşma… Enflasyonun sıçraması artık para politikalarının, pandemi etkisinin azalması da artık maliye politikalarının daha az gevşek olması anlamına geliyor. Fed bu ortamda finansal koşulları sıkılaştırma konusunda istekli ve kararlı bir hareketlenme içerisinde. Söz konusu olgu şu açıdan önemli; birincisi ekonomideki talep, istihdam, üretim eğilimlerine olan etki ve ikincisi de bütün bunları aslında etkileyecek olan finansman maliyetleri ile firma karlılıkları olacaktır. Borçlanma maliyeti artacak firmaların yatırım için kaynak maliyetleri de doğal olarak artacaktır. Fed, bu stratejik belirsizlik ve aynı zamanda aşırı volatil girdi enflasyonu gibi etmenler nedeniyle ekonomi üzerinde ek talep ve üretim şoklarına neden olacak bir ilerleme yapmamalıdır.
Rasyonel dayanaklar… Faiz oranları halen reel anlamda negatiftir. Gelir artışları da reel olarak negatif bölgede kaldı. Enflasyonun pandemiye bağlı kaynaklarında fiyatlar normalleşti, bu doğru. Ancak tedarik sıkıntısına ve jeopolitik risklere bağlı olgularda hareketlenme var ve ciddi belirsizlik oluşturuyorlar. Enflasyon ortamında bu olgu durgunluk risklerini artırıyor ve ekonomik dinamiklerde de sıkışmaya neden oluyor. ABD başta olmak üzere gelişmiş ülkeler konjonktüre uygun hareket etme anlamında dinamikleri sağlam gözlemlemek zorunda. Numerik verilerde bazı görüntüler görmeyi umacaklardır. Mesela, ISM veya PMI gibi faaliyet verilerinin güncel durumu kadar projeksiyonel doğrultusunu da çıkartmak gerekir. Bütün bunların içinde de fiyat bileşenleri açısından girdi maliyetlerinin durumunu gözlemlemek durumundalar. Enflasyon, belli eşikleri aşarak özel tüketime şok ettiği zaman ve harcama alokasyonları temel ihtiyaçlara yoğunlaştıkça, birçok sektör de bu koşullarda üretimi azaltacaktır. Büyümeye sıkılaşma da zarar verebilir, enflasyon da.. Fed perspektifinde enflasyonun ele alınmasının rasyonalitesi, eğer fiyat artışları kontrol altına alınmazsa stagflasyonun da kaçınılmaz olduğu gerçeğine dayanır.
Sonuç? Enflasyonun +8% olduğu bir ortamda, Fed’in bu oranları yakalayabilmesi için birçok 50 bps faiz artırımı yapması gerekli. Tabii bu sıkılaşmanın zarar verici bir aşırılıkta olmaması için de enflasyonun hedef patikaya inebilmesi gereklidir. Bullard’ın 75 bps yönlendirmesi biraz ilginç oldu, ancak Fed 50 bps ile bile yeterince çarpan etkisi yaratacakken, bunun ilerisinde bir faiz artışını gelenekselleştirmesi olağanüstü koşullarda alınan bir olağanüstü karar niteliği taşır. Fed piyasanın kanıksadığı oran ve beklentilerin dışına normalde çıkmaz. Fed oranları ilerletirken yıllık enflasyonun zirvesini hali hazırda görmüş ve düşüşe geçtiği bir ortam çok daha rahat hareket etmesini sağlar. Fed’in 50 bps faiz artışı yapması artık sorun değil, eğer sonraki adımlar 25 bps ile de efektif olacaksa sorun olmaz.
75 çok uç bir durum, Bu uzun vadeli projeksiyonda uzun vadeli fonlamanın %3'ün üzerine çıkması gerektiği anlamına gelir.. Fed'in 50 ile başlaması ve duruma göre ilerlemesi daha mantıklı. ECB veya diğer merkez bankaları ile ayrılıklar da derinleşiyor, bu durum döviz sepetinde dolar lehine bir durum. 10 yıllıkların nefes alması gerekiyor, yukarı-aşağı fiyat eksenleri asimetrik oluyor yani yukarı marj azalıyor, aşağı etkiler ise bundan sonra daha derin olabilir. Böylesine bir faiz gevşemesi ise daha güvercin beklentilerin olgunlaşması ile mümkündür.
Kaynak Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı
