TÜİK’in Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturarak açıkladığı Ocak ayı GTS (Genel ticaret sistemi) dış ticaret verilerine göre; Türkiye’nin ihracatı 2022 yılının Ocak ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %17,2 artarak 17,59 milyar USD olurken, aynı dönemde ithalat %54,2 artarak 27,85 milyar USD olarak gerçekleşmiştir. Böylece dış ticaret açığı, Ocak 2021 – Ocak 2022 dönemleri arasında %234,9 artmış ve 10,26 milyar USD olmuştur. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise söz konusu dönemde %83’ten %63,2’ye gerilemiştir.
Ocak ayı içerisinde en çok ihracat yaptığımız ülke Almanya olurken, onu ABD, İtalya ve İngiltere takip etmektedir. Avrupa Birliği’ni oluşturan 27 ülkeye ihracat %13,7 artarak 7,32 milyar USD olurken, AB’nin toplam ihracatımız içindeki payının %43’ten %41,6’ya gerilediği görülmektedir. İthalat kalemlerinde; Ocak 2022’de ilk sırayı Rusya alırken, onu Çin, Almanya ve ABD izlemiştir. Ocak ayında ara malların (hammadde) toplam ithalat içindeki payı artarken, sermaye ve tüketim mallarının payı azalmıştır. Yüksek teknolojili ürünlerin ihracatının toplam ihracatımız içindeki payı %2,4 olurken, aynı grubun ithalatının toplam ithalatımız içerisindeki payı ise %9,9 olmuştur.
ÖTS’ye (Özel ticaret sistemi) göre, Türkiye’nin ihracatı 2022 yılının Ocak ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %17,2 artarak 16,69 milyar USD olurken, aynı dönemde ithalat %50,6 artarak 26,83 milyar USD olarak gerçekleşmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise söz konusu dönemde %62,2 olmuştur.
İhracat, ithalat ve dış ticaret dengesi, Ocak 2022… Kaynak: TÜİK, Ticaret Bakanlığı, Bloomberg
Ocak ayı ile beraber 2022 yılına giriş yapılırken, ihracat bazında dış pazarlardaki kırılganlıkların, ithalat bazında ise temel unsurlardaki iyileşmeye rağmen enerji faturasının akıbetinin olumsuz etkilerini gözlemekteyiz. Altın dengesi ithalattaki azalmaya bağlı olarak azalma etkisini gösterse de, Ocak ayından sonra ham petrol fiyatlarındaki yüksek artış ile beraber enerji açığı da hızla genişlemektedir. Bu durum, Ocak ayındaki yüksek dış ticaret açığının ana nedeni olmuştur. Türkiye’nin mevcut dış ticaret kalıbında enerjinin belirleyici rolü itibariyle, önümüzdeki aylarda da bu yoğun etkiye maruz kalmayı sürdüreceğiz görünüyor. Öte yandan, yatırım ve sermaye mallarındaki ithalatın yavaşladığını ve ara malı ithalatının çok yoğun bir şekilde girdi maliyeti kaynaklı artmayı sürdürdüğünü gözlemliyoruz. Elimizdeki öncü sektörel göstergeler ve küresel emtia fiyatlarının seyri bu konudaki yüksek ithal maliyeti etkisini canlı tutacaktır.
İhracat ve ithalat gelişim hızı, Ocak 2022… Kaynak: TÜİK, Ticaret Bakanlığı…
Dış talep konusunda da bazı yeni olumsuzluklar mevcuttur. Bundan önceki dönemde salgın etkisiyle, talepte aşağı yönlü riskler öne çıksa da, güncel risklerin tedarik zinciri ve jeopolitik gerilimlerden kaynaklandığı görülmektedir. Özellikle Şubat ayında Rusya – Ukrayna savaşının getirdiği etkiler ve olası arz sıkıntıları enerji faturasındaki kabarma etkisini dış ticaret verilerine de yansıtabilir. Bu nedenle genel ithalatta artış eğiliminin sürmesini, ihracat artışının ise ılımlı seviyelerde gerçekleşmesini bekleriz. Ticaret Bakanlığı tarafından bu hafta açıklanacak öncü verilerde de bu etki rakamsal olarak ilk defa karşımıza çıkacak. Temel unsurlarda ise, ithalat hem azalan tüketim gücüyle hem de bireysel finansmana ilişkin makro ihtiyati önlemlerle yavaşlama eğilimini sürdürecektir. Ancak, altın ithalatı ve çekirdek ithalattaki iyileşmeye rağmen enerji ithalatı etkisinin dış ticaret açığını artırmasını bekliyoruz.
Kaynak: Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı
