Kış Olimpiyat Oyunları’nın şimdi yarılamasıyla birlikte, 14 Şubat’ta çevrim içi olarak Kış Olimpiyatları’nın Fikri Mülkiyet Haklarının Korunmasının Kapsamlı Güçlendirilmesi konulu konferansı izledim. Bir fikri mülkiyet (IP) profesörü olarak yaptığım gözlemle, bu çok önemli uluslararası spor etkinliğinde geniş kapsamlı IP korumasından gerçekten etkilendim.

Her şeyden önce, Kış Olimpiyatları IP koruması konusundaki yasama sistemi kapsamlıydı. Çin Patent Yasası, Çin Telif Hakkı Yasası, Çin Marka Yasası, Çin Anti-Tekel Yasası ve Çin Reklam Yasası, Oyunlar ile ilgili farklı yasal korumaları kapsayan önemli beş yasadır. Çin ayrıca 2018 yılında Olimpiyat Sembollerinin Korunması Yönetmeliklerini de yeniden gözden geçirdi. 

Bu yönetmeliğin 2. maddesi, Olimpiyatın Beş Halkası, Olimpiyat bayrağı, Olimpiyat sloganı, Olimpiyat amblemi, Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin Olimpiyat Marşı ya da Çin’de düzenlenen Olimpiyat Oyunları’nın adı ve kısaltması, maskotu, marşı, meşalenin şekli, sloganı, “ev sahibi kentin adı + yapıldığı yıl” ile diğer sembollerin yanı sıra organizasyonun adı ve amblemi dâhil olmak üzere altı kategoride nesnelerin korunmasını açıklıyor. Bu yönetmeliğin 4. maddesi Olimpiyatın sembollerinin hak sahibinin, Olimpiyat sembollerinin münhasır haklarına sahip olduğunu düzenlemektedir. 

KORUMA YÖNTEMİNİN İKİ FARKLI ÖZELLİĞİ VAR

Örneğin, piyasa denetleme ve yönetim idaresi bir ihlalin olduğuna karar verirse, o zaman ihlal eden kimselerin ihlale derhal son vermesini, esasen ticari amaçlar için izin almadan ihlal edilen malların üretiminde ve Olimpiyat sembollerinin yapımında kullanılan mallara ve ekipmana el konulmasını ve imha edilmesini emreder. Yasadışı işin tutarı 50 bin yuandan (7 bin 862 dolar) fazlaysa, yasadışı iş tutarının beş katından daha az para cezası uygulanabilir. Yasa dışı iş tutarı yoksa ya da yasa dışı iş tutarı 50 bin yuandan az ise, 250 bin yuandan (39 bin 313 dolar) daha az para cezası uygulanabilir. 

İkincisi, koruma yönteminin iki farklı özelliği vardır: Oyunlar öncesi erken uyarı ve hızlı fikri mülkiyet hakları (IPR) yaptırımı. İlk özellik için Çin Halk Cumhuriyeti Ulusal Telif Hakkı İdaresi’nin yakındaki yaptırım eylemleri iyi bir örnektir. Ulusal Telif Hakkı İdaresi 29 Ocak’ta, Kış Olimpiyat Oyunları ve Kış Paralimpik Oyunları ile ilgili programları telif hakkı erken uyarı korumasına dâhil eden ve programlar için ilgili ağ hizmet sağlayıcıların önemli koruma önlemlerini almasını gerektiren, “2022 yılında Birinci Grup Önemli Eserlerin Telif Hakkı Koruması Erken Uyarı Sistemi Listesi”ni yayımladı. Kış Olimpiyatları Oyunları korsanlıkla mücadele çalışma grubu 30 Ocak’ta, bütün ağ platformlarından erken uyarı sistemini güçlendirmesini, yasal yükümlülükleri düzeltmesini, şikâyet kanallarını düzeltmesini, ortak kontrol mekanizmasının güçlendirilmesini, daha iyi kullanıcı yönetimi, davaların soruşturulması ve ele alınmasında iş birliğini talep etti.

İkinci özelliği için, Çin Ulusal Fikri Mülkiyet İdaresi (CNIPA), Beijing 2022 Kış Olimpiyat Oyunları, Kış Paralimpik Oyunları maskotlarının ve ünlü kış sporları atletlerinin isimlerinin kötü niyetli tescili konusunda hızlı bir şekilde sert önlemler aldı. Çince “Bing Dwen Dwen (olimpiyatların resmi maskotu)”in Çince karakterleri ve Çinli sporcu Gu Ailing (Çince’de Eileen Gu’nun tam adı) gibi toplam 429 kötü niyetli ticari marka başvurusu reddedildi ve 43 tescillenmiş ticari marka geçersiz ilan edildi. Bütün bu reddetmeler ve geçersiz kılmaların CNIPA’nın resmi internet sitesinde yayımlanması, Çin’in, Kış Olimpiyat Oyunları’nın meşru Fikri Mülkiyet Haklarını ve sporcuların isim haklarını koruma konusundaki kararlılığını ve hızlı hareket etmesini gösteriyor. Diğer bir örnek, korsan maskotları satan bir şüphelinin soruşturulması, yargılanması ve hızlı bir dava süreciyle bir yıl hapis cezası ve 40 bin yuan (6 bin 290 dolar) para cezasına çarptırılmasıdır. 

MERKEZİ VE YEREL HÜKÜMETLER ULUSAL BİR KAMPANYA BAŞLATTI

Merkezi ve yerel hükümetler, IP koruma dernekleri, sosyal medya ve okullar, Çin’de Olimpiyat Oyunları’nın korunması konusunda IP bilincinin yükseltilmesine ilişkin ulusal bir kampanya başlattı. Birçok yerel hükümetin, Guizhou eyaleti Dushan vilayeti ve Gansu eyaleti Tianshui kenti gibi yerlerde Oyunlardan önce ya da sırasında Olimpiyat Sembolleri IP Koruma Hatırlatma ve Uyarı Mektupları yayımladığını gözlemledim. Legal Daily veya China Intellectual Property News gibi büyük haber ajansları, kamuoyunu yasal ve yasadışı eylemler arasındaki ayrımı fark etme konusunda eğitmede iyi girişimler olarak görülebilecek, olimpiyatların sevilen maskotu Bing Dwen Dwen ve atletlerin isimlerinin korunmasına ilişkin önemli fikir makaleleri yayımladı. Örneğin, Bing Dwen Dwen’in imajının veya Beş Halka logosunun izinsiz şekilde pastası veya kurabiyesinin yapılması Chongqing kentinde soruşturuldu ve bu hikâye 13 Şubat’ta Legal Daily’de yayımlandı. 

Son olarak, Olimpiyat Sözleşmesi’nin başında yazan Olimpizmin ilk temel ilkesine geri dönelim. Olimpizm, beden, irade ile zihnin niteliklerini dengeli bir bütünde yücelten ve birleştiren bir yaşam felsefesidir. Sporu kültür ve eğitimle harmanlayan Olimpizm, başarma sevinci, iyi örneğin eğitim değeri, sosyal sorumluluk ve evrensel temel etik ilkelerine saygı temelinde bir yaşam biçimi yaratmayı amaçlar. Çin’in, Olimpiyat Sembollerinin IP Korumasındaki Kararlılığı ve Uygulaması, birlikte daha iyi bir gelecek amacıyla bu ilkeyi yansıtmaktadır. Bu değerli deneyim aynı zamanda gelecekte yaz veya kış Olimpiyatları ya da diğer uluslararası spor etkinliklerinde öğrenilebilir ve uygulanabilir. Hadi Bing Dwen Dwen ve Shuey Rhon Rhon’u kucaklayalım ve mükemmel Oyunların keyfini çıkaralım!

Kaynak
Hibya Haber Ajansı
Çin Uluslararası Radyosu