Sivil Düşünce Haber Portalı Genel Yayın Yönetmeni Semra Polat, doğal boyama tekniklerini gün yüzüne çıkardığı 2. kişisel sergisini Ankara'da açtı.
Semra Polat, unutulmaya yüz tutan doğal boyama tekniklerini gün yüzüne çıkarırken bu alanda yeni çalışmalar yaparak günümüz dünyasının çizgileri ile kültürel kodlarımızı birleştirmeye çalışıyor.
Tekstil sektöründe artan ihtiyaçlarla birlikte fabrikalar, gelişen teknoloji ve sanayi ile birlikte kimyasal ürünlerin hayatın hemen her alanında kullanılması yaygınlaştı. Böylece ihtiyaçlar daha kolay bir şekilde karşılanırken, insan hayatını ve doğayı olumsuz yönde etkileyecek kanserojen maddeler ve kimyasal alaşımlar dünyanın da dengesini bozmaya, karbon ayak izinin artmasına neden oldu.
Polat, basın ve medya çalışanı olduğu halde daha yaşanabilir bir dünya ve fabrika kimyasallarından arındırılmış sürdürülebilir tekstil ürünleriyle ilgili son yillarda araştırmalar yapıyor.
Semra Polat, geleneksel ve kültürel mirasımız olan ekobaskı tekniği ile kumaş ve sürdürülebilir ürünleri doğadan topladığı yaprak ve çiçeklerle desen veriyor ve doğal boyama yapıyor.
Doğal boyama ile ilgili yaptığı çalışmalar konusunda açıklamalarda bulunan Semra Polat, şu ifadeleri kullandı:
Kökleri Mezopotamya'ya dayanan doğal boyama ve ekolojik baskıyı tekrar hayatımızın merkezine oturtmalıyız.
Son yıllarda özellikle koronavirüs salgınının yaşandığı 2020 yılının başları itibariyle doğal boyama, hayatımızın vazgeçilmez bir unsuru olarak karşımıza çıkmaktadır zira fabrikalarda üretilen ürünlerde kumaşlara desen vermek ya da boyamak için harcanan kimyasallarda artan maliyetler, elektrik ve suyun çok fazla kullanılmasıyla birlikte doğal varlıklarımız yok olmaktadır. Aynı zamanda kullanılan kimyasal boyalar insanların ve tüm canlıların hayatını olumsuz yönde etkilemekte, oksijeni azaltırken ozon tabakasının daha fazla delinmesi ile birlikte ekolojiye büyük çapta zarar vermektedir.
Çevre kirliliğinin önüne geçmek ve karbon ayak izini sıfıra indirmek için küresel ısınmanın önüne geçmeli ve sürdürülebilir tekstilden tutun da hayatın her alanında kullandığımız ürünlerde doğal boyama ve desenleme tekniğini kullanmalıyız. Ben bu amaçla son yıllarda yoğun çalışmalar yürütüyorum.
Geleneksel boyaların nasıl elde edildiğini, hangi ağacın yaprağının kumaşa işlenmesiyle birlikte hangi rengi verdiğini, kullandığımız iplikleri boyayarak hayatın her alanında ilmik ilmik işlemeyi araştırarak, şehir şehir, köy köy dolaşarak elde ettim. Köylerdeki yaşlı hanımlarla konuşarak doğal boyamayı nasıl elde ettiklerini, kumaşları ve iplikleri boyamak için ön çalışma dediğimiz mordantlama tekniğini nasıl hazırladıklaırnı, hangi doğal üründen hangi renkleri elde ettiklerine kadar birçok konuda bilgi edindim.
Maalesef ülkemizde geçmişte yapılan doğal boyamalarla ilgili bir envanter olusturulmadigindan kaynak araştırması yaptığımızda geçmiş yüzyıla ait elimizde veri bulunmamaktadır. Akademik alanda ekobaskı ya da doğal boyama konularında yapılmış çok kısıtlı sayıda araştırma ve bilgi bulunmaktadir. Oysa geleneksel ve kültürel değerlerimizden biri olan doğal boyama yurt dışı kaynaklarda çok daha fazla mevcut ve ekobaskı uygulamaları da yaygın olarak kullanılmaktadır.
Pamuklu, keten, ipek gibi doğal elyaftan üretilen kumaşlarda mordantlama tekniği kullanarak; şap, kaya tuzu, odun külü, demir oksit, bakır sülfat..vd gibi doğal yollardan elde edilen karışımlar kumaşla birleştirilerek doğal ürünlerin desenlemesi ve boyanması noktasında yardımcı ürünlerden bir kaçıdır.
Çevre dostu tasarımlar, daha yaşanabilir bir dünya, sürdürülebilir moda için ekolojik baskı ve doğal boyama tasarımları alanında çalışmalar yürütüyorum. 3 yıl önce elde ettiğim çalışmalarımı doğal sergi ile bahçemde sergileyerek özellikle kadınlarımızın ve kızlarımızın bilincini artırmak amacıyla tanıttım. Bu sergiden çok güzel geri dönüşler aldım.
İlkini 2023 yılında, 2.'sini 31 Mayıs 2024'te Mamak Muallim Mektebi'nde düzenlediğim sergiye ilgi yoğun idi. Her iki sergimize de ziyarete gelen sanatseverler ile workshop çalışması da yaptık. Oldukça ilgi gören bir sergi oldu.
Tüm yaptığım çalışmalarımı derlediğim kitap çalışmamı da tamamlayarak doğal boyama meraklılarının okuması için kitapevlerindeki raflarda yerini alacak."
