Tekstil sektöründe artan ihtiyaçlarla birlikte fabrikalar gelişen teknoloji ve sanayi ile birlikte kimyasal ürünlerin hayatın hemen her alanında kullanılması yaygınlaştı. Bu sayede ihtiyaçlar daha kolay bir şekilde karşılanırken insan hayatını ve doğayı olumsuz yönde etkileyecek kanserojen maddeler ve kimyasal alaşımlar dünyanın da dengesini bozmaya, karbon ayak izinin artmasına neden oldu.
Semra Polat, basın ve medya çalışanı olduğu halde daha yaşanabilir bir dünya ve fabrika kimyasallarından arındırılmış sürdürülebilir tekstil ürünleriyle ilgili üç yıldır araştırmalar yapıyor.
Polat, geleneksel ve kültürel mirasımız olan ekobaskı tekniği ile kumaş ve sürdürülebilir ürünleri doğadan topladığı yaprak ve çiçeklerle desen veriyor ve doğal boyama yapıyor.
Doğal boyama ile ilgili yaptığı çalışmalar konusunda açıklamalarda bulunan Semra Polat, şu ifadeleri kullandı:
Mezopotamya’dan başlayarak tüm Anadolu topraklarında yaygınlaşan günümüz tabiriyle ekoboyama ya da ekoprint uygulamaları artık hayatımızın vazgeçilmez bir unsuru olarak karşımıza çıkmaktadır zira kumaşlara desen vermek ya da boyamak için harcanan kimyasallarda artan maliyetler, elektrik ve suyun çok fazla kullanılmasıyla birlikte enerji ve doğal varlıklarımız yok olmaktadır. Aynı zamanda kullanılan kimyasal boyalar insanların ve tüm canlıların hayatını olumsuz yönde etkilemekte, oksijeni azaltırken ozon tabakasının daha fazla delinmesi ile birlikte ekolojiye büyük çapta zarar vermektedir.
Çevre kirliliğinin önüne geçmek ve karbon ayak izini sıfıra indirmek için küresel ısınmanın önüne geçmeli ve sürdürülebilir tekstilden tutun da hayatın her alanında kullandığımız ürünlerde doğal boyama ve desenleme tekniğini kullanmalıyız. Ben bu amaçla üç yıldır çalışmalar yürütüyorum.
Geleneksel boyaların nasıl elde edildiğini, hangi ağacın yaprağının kumaşa işlenmesiyle birlikte hangi rengi verdiğini, kullandığımız iplikleri boyayarak hayatın her alanında ilmik ilmik işlemeyi araştırarak, şehir şehir, köy köy dolaşarak elde ettim. Köylerdeki yaşlı hanımlarla konuşarak doğal boyamayı nasıl elde ettiklerini, kumaşları ve iplikleri boyamak için ön çalışma dediğimiz mordantlama tekniğini nasılhazırladıklaırnı, hangi doğal üründen hangi renkleri elde ettiklerine kadar birçok konuda bilgi edindim.
Maalesef ülkemizde akademik alanda ekobaskı ya da doğal boyama konularında yapılmış çok kısıtlı sayıda araştırma ve bilgi var. Oysa geleneksel ve kültürel değerlerimizden biri olan doğal boyama yurt dışı kaynaklarda çok daha fazla mevcut ve ekobaskı uygulamaları da yaygın olarak kullanılıyor.
Pamuklu, keten, ipek, saten gibi kumaşlarda mordantlama tekniği kullanarak; şap, kaya tuzu, odun külü, demir oksit, bakır sülfat..vd gibi doğal yollardan elde edilen karışımlar kumaşla birleştirilerek doğal ürünlerin desenlemesi ve boyanması noktasında yardımcı ürünlerden bir kaçıdır.
Çevre dostu tasarımlar, daha yaşanabilir bir dünya, sürdürülebilir moda için ekolojik baskı ve doğal boyama tasarımları alanında çalışmalar yürütüyorum. Geçtiğimiz günlerde elde ettiğim çalışmalarımı doğal sergi ile bahçemde sergileyerek özellikle kadınlarımızın ve kızlarımızın bilincini artırmak amacıyla tanıttım. Bu sergiden çok güzel geri dönüşler aldım.
2023 yılı başlarında atölyemi de kurarak yaptığım çalışmalarımı sergi salonlarında halkımıza da tanıtmayı ve daha büyük kitlelere ulaşmayı hedefliyorum.
