Aralık ayında TÜFE enflasyonu %13,58’lik gerçekleşmeyle %14,3’lük tahminimize yakın bir seviyede açıklandıysa da, %8,1’lik medyan beklentinin kayda değer bir şekilde üzerinde kalmış oldu. Böylece, geçtiğimiz ay %21,3 seviyesindeki yıllık TÜFE enflasyonu %36,1’e yükselerek yılı da bu seviyeden tamamladı ve 2001’den bu yana en yüksek değerine ulaştı. Çekirdek TÜFE enflasyonu (C grubu) da aylık %13,2 ile %7,5’luk medyan beklentiyi oldukça aştı, ancak bizim %13,6’lık tahminimize yakın gerçekleşti. Yurtiçi ÜFE enflasyonu ise aylık %19,08’lik gerçekleşmenin ardından, yıllık bazda %56,4’ten %79,9’a yükseldi.
TL’deki hızlı değer kaybına bağlı olarak genele yayılan bir enflasyon eğilimi hakim. Detaylara bakıldığında, neredeyse enflasyon sepetinin tamamında çok yüksek oranlı fiyat artışları olduğu görülüyor. Gıda enflasyonunun %18,0’lik tahminimizin biraz altında %16,0 seviyesinde gelmesi, manşet enflasyon tahminimizdeki küçük sapmayı çok büyük ölçüde açıklıyor. Şöyle ki, çekirdek enflasyon (C grubu) %13,6’lık beklentimize çok yakın bir seviyede %13,2 olarak açıklandı. Enflasyon sepetinde en yüksek artışların olduğu kalem, TL’deki değer kaybıyla doğrudan bağlantılı olarak aylık %30’luk değişimle dayanıklı mal grubu oldu. Öte yandan, diğer temel mal grubu enflasyonu (yarı-dayanıklı mallar ve hızlı tüketim ürünleri) da aylık %13,4 ile çok yüksek bir seviyede gerçekleştiyse de, bu daha düşük oranlı bir kur geçişkenliğine işaret etti. Kur geçişkenliğinin hizmet enflasyonunu daha gecikmeli olarak ve daha düşük bir katsayıyla etkilemesine bağlı olarak, bu kalemde aylık artış %5,3’te kaldı. Buna karşın, hizmet enflasyonu yıllık bazda %16,9’dan %22,3’e yükseldi. Akaryakıt fiyatlarında ay içinde %20’yi aşan fiyat artışlarına bağlı olarak, enerji enflasyonu beklentilere paralel bir şekilde aylık %9,8 oldu. Sigara zammına bağlı olarak, tütün ve alkollü içecekler kalemi de aylık %11,2’lik gerçekleşmeyle manşet enflasyona önemli bir katkı yaptı.
Enerji zamları TÜFE enflasyonunu ciddi anlamda olumsuz etkilemeye devam ediyor. EPDK konutta elektrik tarifelerinin, 150 kilowata kadar olan kullanımlar için %52, üzerindeki kullanımlar için %127 artırıldığını açıkladı. Bu düzenlemenin elektrik faturalında ortalama %75 civarında bir artışa yol açmasını bekliyoruz. Öte yandan, BOTAŞ da doğalgaz fiyatlarını konut kullanımı için %25 arttırdı. LPG, motorin ve benzin fiyatlarına ise son birkaç gün içinde %10-11 civarında zamlar geldi. Böylece Kasım ortasından bu yana akaryakıt fiyatlarındaki artışlar %50-60’a ulaşmış oldu. Elektrik ve doğalgaz zamlarının TÜFE enflasyonu üzerindeki doğrudan etkisini yaklaşık %2,5 puan olarak hesaplıyoruz. Kasım’dan bu yana görülen akaryakıt zamlarının etkisi ise kabaca %2,0 puan olabilir ki, bunun %0,7’lik kısmı ocak ayında görülebilir. Özetle, odun, kömür ve tüpgaz gibi diğer enerji kalemlerindeki fiyat artışları da dahi edildiğinde, son dönemdeki enerji zamlarının TÜFE enflasyonu üzerindeki doğrudan etkisinin yaklaşık %5,5-6,0 puan olduğunu söyleyebiliriz. Ancak, dolaylı etkilerle beraber bu katkı zaman içinde %10,0 puanı aşabilir.
TÜFE enflasyonu ilk çeyrekte %40 seviyesini aşabilir. Enflasyonun seyri büyük ölçüde kur gelişmelerine bağlı olarak şekillenecek. Kurlar mevcut seviyelerde dengelense bile, TÜFE enflasyonu birikimli kur etkileriyle birkaç ay daha yükselmeye devam ederek, ilk çeyrek içinde %40’ı aşabilir. Kurlar 21 Aralık’ta ulaştığı zirve seviyelerden önemli oranda geri çekildiyse de, aşırı oynaklık halen devam etmekte. Bu da enflasyona ilişkin önemli bir belirsizlik yaratıyor. Örneğin, atılan son adımlar sonrası piyasada $/TL kurunun 2022’de 11,0-14,0 arasında dengelenebileceği varsayılıyor. Fakat kur seviyesinde %30’a yaklaşan bu belirsizlik aralığı TÜFE enflasyonunun da çok farklı seviyelerde şekillenmesine yol açabilir. Örneğin, $/TL kurunun 2022’de 11,0 civarı seviyelerde dengelenmesi halinde, TÜFE enflasyonu sene sonunda %12-13 seviyesine kadar gerileyebilecekken (ortalamada %30-32 civarı), 14,0 veya biraz üzerinde dengelenmesi halinde 2022 sonu enflasyonu %30’a yakın bir seviyede (ortalama %40-42 civarı) gerçekleşebilir.
Kaynak Gedik Yatırım
Hibya Haber Ajansı
