Türkiye’de Şubat ayında cari işlemler dengesi, 2,61 milyar USD açık verdi. Aylık bazda açıklanan cari açık rakamı 2,50 milyar USD olan piyasa beklentisinin üzerinde gerçekleşmiştir. Cari denge, aylık dönemde ise geçen yılın Şubat ayına göre 1,23 milyar USD artmıştır. Yıllıklandırılmış bazda ise 37,8 milyar USD cari açık verilmiştir.
Cari açığı belirleyen birçok faktörü bir arada izlemek durumunda olacağız. Bu faktörlerin cari açığı hem azaltıcı, hem de artırıcı etkileri itibariyle belirsizlik durumunu artırdığı söylenebilir. Turizm sektöründe, Covid nedeniyle yaşanabilecek sıkıntılar ve uluslararası piyasalardaki hammadde ve nakliye maliyetlerindeki artışın cari açığı artırıcı etkisini gözlemek durumundayız. Buna karşılık; altın ithalatında geçen yıla göre olan yavaşlama ve iç talep ile kredi genişlemesinde yüksek faizlerden dolayı azalmanın ithalatı baskılayıcı etkisi cari açıktaki büyümeyi dengeleyebilir. Dış ticaret dengesinde, ithalatın artış etkisi devam etmektedir. Son dönemde hammadde fiyatlarının artış etkisi ve büyüyen nakliye sıkıntılarının navlun fiyatlarına etkisi, ithalattan kaynaklı maliyetlerin de büyümesine yol açıyor. Aynı zamanda söz konusu malların iç piyasa fiyatlandırması da bu faktörlerden etkileniyor ve enflasyon artışına katkıda bulunuyor. Kurlardaki artışın yarattığı ithal maliyet etkisi de enflasyonist etkiyi artırıyor. Hizmet dengesinde de risk büyük oranda turizm sektöründedir. Çünkü yurtiçinde vaka sayıları arttı; bu yüzden Avrupa ülkeleri veya Rusya’dan olacak turizm olumsuz etkilenebilir. Turizmde geçen yıla benzer bir kayıp, cari açığın finansmanını çok zorlaştıracaktır.
Finansman tarafında doğrudan yatırım kaynaklı net girişler Şubat ayında 714 milyon USD olarak gerçekleşirken, portföy tarafında 273 milyon USD net giriş olduğu görülmektedir. Hisse senetlerinde net satış 486 milyon USD olurken, borçlanma araçlarında ise 546 milyon USD’lik net alım yapılmıştır. Resmi rezervler bu dönemde Mart ayında değiştirilen eski Merkez Bankası Başkanı Naci Agbal'ın ülkenin para tamponlarını destekleme sözü vermesiyle 925 milyon USD artmıştır. Kamu bankalarının önceki dönemde TRY’i desteklemek amacıyla döviz satışı yapması, rezervlerde azalmaya neden olmuştu. Şubat 2021 döneminde cari işlemler dengesi 2,61 milyar USD açık verirken, net hata ve noksan veya kaynağı bilinmeyen sermaye hareketleri, aylık 1,88 milyar USD’lık giriş gösterdi. Yılın ilk iki ayında net hata ve noksandan kaynaklanan girişler 5,42 milyar USD oldu.
Ödemeler dengesi… Kaynak: TCMB, Bloomberg
2020 yılında, 36,7 milyar USD ile 2017 yılından beri en yüksek cari açık kaydedilmişti. 2021 yılı, birbirini dengeleyen faktörler nedeniyle daha az cari açık verilen bir yıl olabilir. Ancak turizm sezonu belirsizliği nedeniyle, cari açığın artış riski daha ağır basmaktadır. Olası kayıp etkisi, cari açığın finansman açısından da büyük önem taşımaktadır. Bunun dışında, yurtiçinde kurlarda ve faizlerde stabilite unsuru önemli. Çünkü ithal mallardan gelen maliyet etkisi ve iç talep koşulları bu faktörlere bağlı olacaktır. Bunun da belirleyicisi olarak Merkez Bankası politikaları ön sırada gelmektedir. 15 Nisan PPK’sında faizlerde değişiklik olmasını beklemiyoruz. Erken dönem faiz indirimlerinin enflasyon üzerindeki riskleri daha fazla artıracağını, mevcut koşullarda enflasyon artışının da ÜFE ve maliyet unsurları tarafından etkilenmeye devam edeceğini düşünüyoruz. Bu nedenden dolayı, öngörülebilir gelecekte sıkı para politikasının devamının gerekliliğine inanırız.
Kaynak Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı
